Şehirleşme, sanayileşme, hızlı nüfus artışı, yanlış arazi kullanımı, madencilik faaliyetleri ve petrol gibi yenilenemeyen enerji türlerinin aranması, avlanma, insan veya doğal sebeplerle bitki örtüsünün yok edilmesi her yıl dünya çapında canlı türlerinin yok olmasına neden olmaktadır.
22 Mayıs, biyoçeşitliliğin korunması, geliştirilmesi ve sürdürülmesi amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde her yıl “Uluslararası Biyoçeşitlilik Günü” olarak kutlanmaktadır.
2023 yılında “Anlaşmadan Eyleme: Biyoçeşitliliği Yeniden İnşa Etme” temasıyla kutlanacak olan gün, canlı etkinlikler, bireysel veya toplu sosyal medya kampanyaları ve farkındalık yaratmaya yönelik çeşitli teşviklerle kutlanacak.
1992 yılında Brezilya’da düzenlenen Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde, insan kaynaklı faaliyetler nedeniyle biyoçeşitlilik kaynaklarının israf edilmesi ve bazı çeşitlerin neslinin ürkütücü boyutlara ulaşması üzerine BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi kabul edilmiştir.
1993 yılında yürürlüğe giren sözleşmeye Türkiye 1996 yılında taraf olmuştur. Sözleşmeye şu anda 196 ülke ve AB taraftır.
“Sürdürülebilir kalkınma” ve “kalkınma” kavramlarına odaklanan anlaşma, hayvanların, bitkilerin, mikroorganizmaların çeşitliliğine ve ekosistemlerinin korunmasına odaklanıyor.
Sözleşme, insanların gıda, güvenlik, barınma, ilaç, sağlıklı ve temiz çevre haklarını dikkate alarak sürdürülebilirliği daha geniş bir perspektiften ele almaktadır.
İnsan faaliyetlerinin tehdit altındaki türlerin yüzde 79’undan fazlası üzerindeki etkisi
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği tarafından yapılan bir çalışmada, artan dünya nüfusuna bağlı olarak aşırı gıda üretimi, altyapı, enerji ve madencilik gibi insan faaliyetlerinin, tehlike altındaki türler üzerindeki tehdidin yüzde 79’unu oluşturduğu belirlendi. nesli tükenme.
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2020 raporu “New Nature’s Economy 2”, tarlalardaki ürün çeşitliliğinin son yüzyılda yüzde 90 oranında azaldığını belirtiyor. Dünyada 17 ana balıkçılık alanında aşırı avlanma ile bu alanların kısa sürede sürdürülebilirliklerini kaybedeceği vurgulandı.
Raporda, dünyanın gayri safi hasılasının yarısından fazlasının doğadan kaynaklandığı belirtildi. Bunun 2022 verilerine göre 50 trilyon doları aşan bir ölçüye tekabül ettiği kaydedildi.
Biyoçeşitliliği yok ederek doğayı sürdürülemez hale getirmenin dünya ekonomisini yarı yarıya hatta daha fazla küçülteceğine dikkat çekiliyor.
Her yıl yaklaşık 153 bin kilometrekare orman yok oluyor.
Zengin biyoçeşitliliği ile tanınan ve birçok türe ev sahipliği yapan ormanlar, ancak hem yangınlar hem de tarım için dönüştürülmeye devam ediyor.
Dünya Yaban Hayatı Fonu’na (WWF) göre, dünyada her yıl yaklaşık 153.000 kilometrekare orman kayboluyor.
WWF’nin 2020’deki “Yaşayan Gezegen Raporu”nda 4.000’den fazla ilaçtan elde edilen veriler analiz edildi. 1970-2016 döneminde dünya genelinde omurgalı çeşitlerin popülasyonu yüzde 68 azaldı.
En büyük düşüşü yüzde 94 ile Latin Amerika, yüzde 65 ile Afrika, yüzde 45 ile Asya-Pasifik, yüzde 33 ile Kuzey Amerika ve yüzde 24 ile Avrupa ve Orta Asya izledi.
Tüm dünyada biyoçeşitlilikteki bu önemli azalmaların sebepleri, yüzde 50 ile kara ve deniz kullanımındaki değişiklikler, yüzde 24 ile kaynakların aşırı kullanımı, yüzde 13 ile istilacı türler ve salgın hastalıklar, yüzde 7 ile kirlilik ve yüzde 6 ile iklim değişikliğidir. .
Uluslararası çevre örgütleri, onlarca yıldır biyolojik çeşitlilik kaybını önlemek için kampanya yürütüyor. Örneğin, BM Biyoçeşitlilik Sözleşmesi, biyolojik çeşitlilik kaybını önlemeye ve vahşi alanları aktif olarak korumaya odaklanmaktadır. Ancak Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın 2020 yılında yayınladığı “Doğayla Barışmak” raporu, bu çabaların birçoğunun uluslararası hedeflerini tutturmakta başarısız olduğunu ortaya koydu.
2020 Birleşmiş Milletler Küresel Biyoçeşitlilik Görünümü raporunda, Aichi Biyoçeşitlilik Anlaşması Hedefleri kapsamında 2010 yılında belirlenen 20 biyoçeşitlilik hedefinden sadece 6’sına 2020’ye kadar olan 10 yılda kısmen ulaşıldığı görülmüştür.
